#8 Prawa autorskie

Prawo autorskie (ang. copyright, symbol: ©) – dyscyplina prawa cywilnego, zespół norm prawnych wchodzących w skład prawa własności intelektualnej, a także ogół praw przysługujących autorowi utworu (lub innemu uprawnionemu podmiotowi) upoważniających go do decydowania o eksploatacji utworu i czerpaniu z niej korzyści finansowych.

Utwór, czyli przedmiot prawa autorskiego 

Utwór, aby stał się przedmiotem ochrony prawa autorskiego musi spełniać cechy indywidualności i oryginalności, zostać ujawniony w dowolnej formie nadającej się do percepcji poza samym twórcą. Przy ocenie, czy utwór nadaje się do ochrony prawnej nie ma znaczenia jego wartość artystyczna, ekonomiczna, społeczna, ani kto go stworzył – profesjonalista po akademii artystycznej, czy amator, dorosły czy dziecko, świadomie czy przypadkowo. Rezultaty ich twórczości mają taką samą ochronę prawa. Za utwory nie uważa się samych pomysłów. Po nadaniu im jednak jakiejś postaci, formy, jeśli tylko charakteryzują się choćby odrobiną twórczości, mogą stać się przedmiotami prawa autorskiego.

Rodzaje licencji:

Adware- Programy typu Adware najczęściej są darmowe ale posiadają pewną, najczęściej sporą ilość niewyłączalnych reklam. To właśnie na nich zarabia autor aplikacji.

Trial- tzw. "wersja testowa". Oferuję wszystko to co w pełni działający program, jednak jak w przypadku shareware -po upływie czasu aplikacja blokuje do siebie dostęp.

Shareware- Nazwa pochodzi od angielskiego słowa oznaczającego aplikacje, którą można się dzielić z innymi. Ten rodzaj licencji pozwala nam na korzystanie z programu rozpowszechnianego za darmo 

lub za niedużą opłatą. Jego użytkowanie często wiąże się z limitem czasowym

Freeware- Jest to jedna z najbardziej lubianych licencji przez użytkowników, a tym samym jedna z najczęściej występujących. Dlaczego? To proste. Licencja ta pozwala nam na darmowe korzystanie z danego produktu.

Cardware- rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka).

GNU licencja wolnego i otwartego oprogramowania stworzona w 1989 roku przez Richarda Stallmana Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU,

Public domain- w najwęższym znaczeniu jest to twórczość, z której można korzystać bez ograniczeń wynikających z uprawnień, które mają posiadacze autorskich praw majątkowych, gdyż prawa te wygasły lub twórczość ta nigdy nie była lub nie jest przedmiotem prawa autorskiego.

Odpowiedzialność karna 

1. Włamanie się do komputera. 

Najbardziej podstawowym typem opisanego przestępstwa jest naruszenie tajemnicy korespondencji - przez otwarcie cudzego listu (zamkniętego pisma) lub podłączenie się nielegalnie do cudzej sieci teleinformatycznej (art. 267 § 1 k.k.). W kontekście włamania się na konto społecznościowe, do poczty, do zawartości komputera mamy do czynienia z czynem zabronionym opisanym w art. 267 § 2 k.k., który penalizje bezprawne uzyskanie dostępu do całości lub części systemu informatycznego - w tym do portali zabezpieczanych hasłem, poczty elektronicznej, zawartości komputera. Także ujawnienie innej osobie informacji (np. hasła zabezpieczającego) pozyskanej w sposób bezprawny stanowi przestępstwo - opisane w art. 267 § 4 k.k.

Karą za popełnienie któregokolwiek z tych czynów jest grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności na okres do 2 lat.

2. Podrzucanie wirusa.

Za podrzucenie wirusa (nawet dla kawału), jeżeli spowoduje on zniszczenie, zmianę lub uszkodzenie danych grozi do 3 lat pozbawienia wolności (tzw. Przestępstwo przeciwko danych)

3. Piractwo komputerowe.

Piractwo komputerowe, polega na kopiowaniu i rozpowszechnianiu programów komputerowych rozpowszechnianiu programów komputerowych pod różnymi postaciami.  Za piractwo komputerowe jest przewidziana bardzo surowa kara: pozbawienie wolności do lat 5!

Nawet skopiowanie od kolegi programu komputerowego może być uznane za naruszenie prawa, jest to kradzież, której motywem jest  uniknięcie opłaty licencyjnej, tak więc zdobycie korzyści majątkowej!

Dozwolony użytek prywatny

Autorskie prawa majątkowe ograniczają naszą swobodę korzystania z utworu. Na szczęście w prawie autorskim znajdują się przepisy pozwalające na korzystanie z utworów na różne sposoby bez konieczności uzyskiwania zgody uprawnionych osób (właścicieli praw majątkowych), choć obwarowane jest to szeregiem ograniczeń. Te swobody użytkowników nazywamy dozwolonym użytkiem. Uzyskujemy je bez względu na wolę uprawnionych, ponieważ takie ograniczenie monopolu autorskiego zapisane jest bezpośrednio w ustawie.

Zasady korzystania z cudzych materiałów

TO, CZEGO NIE WOLNO ROBIĆ

1. Zamieszczenie (na własnej witrynie) cudzego tekstu i podpisanie go własnym nazwiskiem

2. Zamieszczenie cudzego tekstu bez podania autora.

3. Przywłaszczanie (elementów) grafiki stworzonej dla innej witryny

4. Zamieszczenie cudzego tekstu bez linka źródłowego (miejsca pierwotnej publikacji w Internecie)

5. Przeróbka i łączenie cudzych utworów (tekstów) bez zgody i wiedzy autora.

CO MOŻNA ROZPOWSZECHNIAĆ?

1. Krótkie wyciągi ze sprawozdań, artykułów i wypowiedzi.

2.Przeglądy publikacji i utworów rozpowszechnionych,

3. Mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i rozprawach.

4. Krótkie streszczenia rozpowszechnianych utworów.

5. Rozpowszechnione sprawozdania o aktualnych wydarzeniach, aktualne artykuły i wypowiedzi na tematy polityczne, gospodarcze i społeczne, aktualne zdjęcia reporterskie